Renk Giderme
Atık Suda Ozon Temelli Renk Giderimi
Atık suları yüksek oranda organik ve inorganik kirleticiler içerirler. Bu kirleticilerin en tehlikelisi olmasa da insanları en rahatsız edeni boyarmaddelerden gelen kirliliktir. Renkli bir atık suyun doğal ortama salınması, renkli suyu görenler üzerinde zehirli bir maddenin suya karıştığı etkisini uyandırmaktadır. Oysaki çok daha fazla zehirli madde içeren tarımsal ilaçlar ya da endüstriyel atıklar doğal ortama karışmakta ama gözle görülebilir olmadığından insanlar üzerinde korku ya da endişeye neden olmamaktadırlar. Bu nedenle bu estetik olmayan kirleticinin giderilmesi, içerisine yeni kimyasallar eklenerek yapılsa da psikolojik olarak büyük önem taşımaktadır.
Tabi ki boyarmaddeler tamamen masum kirleticiler değildirler. Alıcı sulara verilen renkli atık sular su ortamındaki ışık geçirgenliğini azaltır ve fotosentetik aktiviteyi olumsuz yönde etkiler. Ayrıca boyarmaddelerin bazı sucul organizmalarda birikmesi toksik ve kanserojenik ürünlerin meydana gelme riskini de beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda boyar madde içeren tekstil endüstrisi atık sularının renk giderim prosesleri ekolojik açıdan önem kazanmaktadır.
Su ve endüstriyel atık sulardan renk giderimi üzerine yapılmış ve yapılmakta olan birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalar doğrultusunda “Ozon Temelli Giderimler” ön plana çıkmıştır.
En etkili yöntem : Kimyasal Oksidasyon
- Ozon
- Klor
- Hidrojen Peroksit
OZON:
- Kimyasal bakımından en güçlü oksitleyicilerden biridir.
- Renk giderme verimi yüksektir.
- Biyolojik arıtma proseslerinin verimini arttırır.
- Mevcut arıtma sistemlerine kolayca entegre olabilir.
OZON KAPASİTESİ:
- Ozonlama süresi
- pH
- Sıcaklık
- Atıksuyun renk yoğunluğu
- Atıksuyun kimyasal değerleri
Sonucunda belirlenmektedir.
Ozon temelli renk giderme işleminde etkili faktörler
1-)Sıcaklık
Tabloda da görüldüğü gibi sıcaklık arttıkça ozon verimliliği azalmaktadır. Fakat sıcaklık artışı ile çözünürlükte düşeceği ve reaksiyon hızı artacağı için sıcaklık önemlidir.
2-)pH
Genel olarak; nötr pH’larda ozonun çözünürlüğü düşük olduğundan reaksiyon hızı da düşüktür, düşük pH’larda moleküler ozon reaksiyon verirken yüksek pH’larda oluşan radikaller reaksiyon verir. Hidroksil radikallerinin oksidasyon potansiyeli moleküler ozona göre daha yüksek olduğundan indirekt reaksiyonlarda oksidasyon daha hızlıdır.
3-)Atık Su Bileşenlerinin Etkisi
Boyarmadde konsantrasyonunun artmasıyla ozonlama etkinliğinin düşmektedir. Ozon suda kısmen çözündüğü için boyarmadde konsantrasyonu arttığında ortamdaki boyarmadde ile reaksiyona girecek yeterli ozon bulunmayacağından ozonlama verimi düşmektedir. Bu nedenle renk parametresine göre ozon kapasitesini belirlemek önem taşımaktadır.
Ozonlama ile renk giderimi ve KOİ uzaklaştırılması verimleri.
Atık tipi, boyarmadde ve konsantrasyonu | Sıcaklık ºC | pH | Ozon dozu | Ozonlama süresi(dk) | Renk Giderimi (%) | KOİ Giderimi (%) |
İşletmeden alınan boya çözeltisi, yıkama çözeltisi ve kimyasal çözelti atıklarının karışımı | - | 4,76 6,94 11,5 9,76 | 40g/m³ 1L/dk | 30 | 87 98 66 100 | - |
Tekstil boyama sanayi atık suyu | - | 2,4 | 24,1mg/L 82,7mg/L 1L/dk | 5 15 | 70- 85 90 -99 | 7 -13 15- 32 |
1000mg/L metal kompleks | 18 40 70 | 9,3 | %1,4 5L/dk | 5- 30 | 80 -100 70 -100 52 -100 | 50- 54 43- 48 27 -35 |
0,5gr/l reaktif (Cl R Black 5) | 20 | - | 26,1mg/L 1L/dk | 30 | 99 | 69,3 |
80 mg/L reaktif 200mg/L (Cl r Blue 19) | 25 | - | 7,3 g/m³ 0,387L/dk | - | 82 66 | - |
150ppm direkt 350ppm 450ppm 600ppm (Isma Fast red 8B) | - | 7,5 | 20 g/m³ 1,7L/dk | 6,5 8,2 11,81 6,8 | 100 100 100 100 | - |
200mg/L reaktif (Cl R Yellow 84) | - | 6,3 | 9,1 g/m³ 0,333L/dk | 30 60 90 | 75 95 99 | 18 30 40 |
Tekstil boyama sanayi atık suyu | - | 7,0 | 40g/m³ 4,1L/dk | 30 | 100 | 67 |
Deneylerin de gösterdiği gibi “Ozon Temelli Renk Giderimi(Ozonlama ve doğru projenin birleşmesi)” ile verimli sonuçlar ortaya çıkmıştır.